راه بهبود شرايط وي همچنين گفت که مطمئنا اگر مردم باور شوند، خسارتها و اهانتها جبران شود، زندانيها آزاد شوند، و فضا باز و به فضاي سياسي سالم مبدل شود، شرايط تغيير خواهد کرد و منافع مردم و نظام همزمان بيشتر تأمين خواهد شد.
خاتمي ادامه داد: اما اکنون رساندن حرفهايمان به مردم دشوار و پرهزينه شده است، امکانات نيست و وسايل ارتباط جمعي براي ما بسيار محدود است. خوب طبيعي هم هست که مردم در اين وضعيت به سمت رسانههايي بروند که در بيرون مرزها هستند.
رييسجمهور سابق کشورمان تاکيد کرد: من معتقد هستم امروز وارد عصري شدهايم که قرنطينه اطلاعاتي ديگر ممکن نيست و هر چقدر هم که رسانههاي شناسنامهدار محدود شوند، ارتباطات به طور جدي جريان دارد و نميشود جلوي آن را گرفت؛ منتهي در صورت ايجاد محدوديت ميدانداري با کساني است که يا بدخواه هستند يا دست کم خيرخواه نيستند.
سيدمحمد خاتمي در پايان با انتقاد از رفتارهاي صدا و سيما افزود: از آن طرف هم تبليغاتي در خارج از کشور ميشود که مورد تأييد ما نيست. البته به لطف خداوند شاهد بارقههايي از عقلانيت و تدبير هستيم؛ به طوريکه انشاءالله به سوي منطق و قانون پيش رويم اما اگر به صورت منطقي اتفاقات رخ داده و افراط ها و رفتارهاي نادرست مهار نشود، ممکن است خداي نکرده با وضعيت زيانباتري مواجه شويم که اميدوارم چنين نشود.
سيدمحمّد خاتمي افزود: البته دلايل ديگري نيز براي توجه به مسائل فکري و نظري وجود دارد. نخستين دليل فقر و ضعف در مسائل تئوريک است و دليل دوم تبليغات و برخي سخنان نادرستي است که اين روزها مطرح ميشود.
سيدمحمد خاتمي سپس با برشمردن سه اصل مهم رضايت از سوي مردم و مسئوليت و تحمل از سوي قدرت در نسبت ميان مردم و حکومت، گفت: در دنياي امروز هنگامي که از قدرت صحبت ميکنيم بايد به دنبال منشاء آن بگرديم. منشاء قدرت مردم هستند و از همين رو بايد رضايت مردم فراهم شود و حکومت در مقابل آنها مسئوليت داشته باشد. رضايت و تحمل و مسئوليت وجوه تمايز جامعه امروز با ديروز است.
وي تصريح کرد: در نسبت با حاکميت و حکومت بايد ديد در مقابل قدرت، مسئوليت وجود دارد يا خير و تحمل مردم نسبت به يکديگر و حکومت و برعکس تا چه اندازهاي است.
رييس موسسه بينالمللي گفتوگوي فرهنگها و تمدنها با بيان اين که «رضايت مبناي حکومت است»، افزود:ما از مردمسالاري و سازگاري آن با دين حرف ميزنيم و راه درست دفاع از ارزشهاي انقلاب را همين اصلاحات ميدانيم.
سيدمحمد خاتمي گفت: بايد به اين مساله توجه کنيم که نسبت حکومت با معيارهاي ديني و ارزشي چيست؟ براي پاسخ به اين سوال بايد نخست تعريف مشخصي از سياست ارائه کرد.
وي معتقد است در اين رابطه بايد به دو موضوع توجه کرد؛ نخست آنکه آيا قدرت با مسووليت همراه است؟ و دوم آنکه منشاء قدرت چيست؟ آيا قدرت يک امر انساني و مردمي است؟ يا امري تحميلي است و کاري به نظر و موقعيت مردم ندارد؟
وي يادآور شد: البته اسلام هميشه بر سياست و حکومت تاکيد دارد. ولي دستکم در غيبت معصوم (و حتي در زمان معصوم) استقرار حکومت مورد توجه اسلام و پيشوايان ديني بوده است و نبايد در آن ترديد کرد و دست کم استقرار حکومت امري بشري است؛ هر چند به نظر ما اسلام براي حکومت معيارهايي را مشخص کرده است که اراده و رضايت مردم به آن تعلق گرفت و مستقر شد حکومت حکومت مرضي رضاي شارع نيز هست.
رييس بنياد باران تاکيد کرد: همچنين بايد ديد در يک حکومت آيا رضايت مردم امر مهمي است يا خير؟ آيا حکومت در مقابل مردم مسووليت دارد يا خير؟ و همچنين آيا در جامعه تحمل وجود دارد يا خير.