سفرنامه ضرغامی به قم و حرفی برای یادگاری

شهر قم به دولت شهری مجازی می‌ماند که دولت مردان برای اهداف گوناگونی گاهی در این فضای مجازی به سیاحت سیاسی می‌پرداند و حرف‌هایی می‌زنند و حرف‌هایی می‌شنوند.

سید عزت الله ضرغامی، رییس صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران یکی از این شخصیت‌های سیاسی است که پس از یکسال به این شهر سفر کرده است. او در سال 83 با شرکت در جلسه هفتگی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، مجموعه تلاش و برنامه‌ریزی‌های خود در چند ماهه اول ریاستش را ارائه داده بود و با تأکید بر کارشناسی برای رعایت دقیق‌تر ضوابط دینی در برنامه‌سازی‌ها گفته بود که با تعیین راهبرد 10 ساله و تعیین خط مشی 5 سال آینده تلاش کرده‌ایم در عصر توسعه رسانه‌ها در جهان همچنان، رسانه‌ای تأثیرگذار باقی بمانیم.

در این نشست بر ادامه جلسات مشترک به منظور تبادل‌نظر و استفاده از دیدگاه‌های کارشناسی مدرسین حوزه علمیه تأکید شده بود.

امسال در ایام محرم باز هم ضرغامی راهی قم شد و این بار با مراجع عظام دیدار‌هایی داشت.

آیت الله صافی گلپایگانی در دیدار ضرغامی با ایشان ضمن اظهار خرسندی از تأسیس شبکه‌ جهانی قرآن، تأکید کرده بودند: «باید اسلام مورد تبلیغ قرار گیرد و از مظاهری که مناسب با احکام اسلام نیست و بوی غرب‌گرایی از آن‌ها احساس می‌شود، پرهیز شود».

آیت الله صافی گلپایگانی با توجه به فرا رسیدن ایام محرم، افزوده بودند: مداح، واعظ، ناطق و نویسنده هر کدام متناسب با عملکرد خو وظیفه‌ای در برابر حضرت سیدالشهدا دارند. سخنرانان باید از عرفان‌گرایی مصنوعی پرهیز کنند و صدا و سیما باید برنامه‌ها، اهداف و ارزش‌های اصلی انقلاب اسلامی را حفظ کند.

آیت الله فاضل لنکرانی هم خطاب به ضرغامی گفته بودند: صدا و سیما باید اعتماد عمومی مردم، خصوصاً نخبه‌گان را حفظ کند. مهم‌ترین سرمایه‌های این رسانه آن است که مردم کاملاً اعتماد داشته باشند.

ایشان نیز به مناسبت ایام محرم تأکید کردند که با وجود قرآن کریم و تفاسیر معتبر و با وجود کلمات و سنن قطعیه پیامبر اکرم (ص) دیگر چه نیازی است که ما موهومات و تخیلات و اموری از قبیل خواب را بیان کنیم. باید مسؤولان صدا و سیما در تمام شبکه‌ها، برنامه‌های خود را مبتنی بر واقعیات و حقایق قرار دهند و از اتکا به بیان خواب‌ها و یا کرامت‌هایی که برای برخی افراد معمولی بیان می‌شود و اساسی ندارد خودداری کنند.

ضرغامی هم‌چنین به خبرنگار رسا گفت: برای عمق بخشی معارف اسلامی و استفاده از منابع اصیل و غنی دینی در تولیدات رسانه ملی نیازمند کمک و راهنمایی حوزه علمیه قم هستیم.

وی افزود: برای محرم امسال در صدا و سیما تغییری اساسی برای ارتقای کیفی و کارآمدی کردن برنامه‌های مذهبی صورت گرفته است.

رییس سازمان صدا و سیما هم‌چنین با اشاره به دیدار خود از مرکز جهانی علوم اسلامی و جامعه الزهرا گفت: این دو مرکز می‌توانند ارتباط خوب و نزدیکی با صدا و سیما داشته باشند و همکاری گسترده‌ای را ایجاد کنند تا صدا و سیما از ظرفیت آنها بهره‌مند شود. می‌توانیم توان و امکانات سازمان را در خدمت مراکز حوزوی از این قبیل قرار دهیم.

مهندس ضرغامی تأکید کرد: رسانه ملی دانشگاه عمومی است. بسیاری از برنامه‌های تولیدی صدا و سیما مستقیماً به مسائل شرعی و معارفی برمی‌گردد و حوزه‌های علمیه بهترین و کارآمدترین پشتوانه در این خصوص برای رسانه ملی هستند.

این خلاصه‌ای است از آنچه در سفر به دولت شهر مجازی قم گذشت اما باز هم این پرسش به جا ماند که ناهنجاری‌های سیمایی و صدایی از کجا نشأت می‌گیرد. در کنار ده‌ها برنامه مفید و ارزنده‌ای که در شبکه‌های گوناگون تولید و پخش می‌شود گاهی چنان برنامه‌ای سبک و غیر حرفه‌ای ارائه می‌گردد که چون قطره‌ای ناپاک، جام هم را متنجس می‌سازد! از پخش برنامه‌های نامناسب برای کودکان گرفته تا انتخاب فیلم‌های مسئله‌دار خارجی، و از سانسورهای سانسورنما و محرک تا انتشار و بازگویی متن‌های سبک ضد ادبیات و ضد فرهنگ همه نشان از مقطعه لحظه‌ای و سلیقه‌ای بودن کارها در صدا و سیمای ضرغامی دارد.

از این همه که موضوع مقاله ما نیست بگذریم، ساحت برنامه‌های مذهبی و دینی را نمی‌توان بی‌ملاحظه رها کرد. در مناسبت‌های مذهبی گاهی صدا و سیما، استودیو را در اختیار تنی چند از روحانیون قرار می‌دهد و تمام ساعات و شبکه‌ها را با برنامه‌های ضبط شده و مملو از اصطلاحات علمی و حوزوی پر می‌کند و یا گاه در یک تماس تلفنی پس از پخش دهها ساعت موسیقی و تبلیغات و میان‌برنامه از یک کارشناس حوزوی می‌خواهد که در ده دقیقه با جملات بسیار کوتاه مثلاً درباره عظمت امرالمؤمنین (ع) سخن بگوید!

به راستی تهیه برنامه‌های مذهبی با مایه‌ای علمی و هنری برای مناسبت‌های سالیانه آیا نیازمند یک برنامه‌ریزی مدبرانه نیست؟ شاید وجود ده‌ها مرکز پژوهشی و صدها پژوهش‌گر صدا و سیما، جواب این پرسش باشد اما چرا در عمل این پژوهش‌ها راه به جایی نمی‌برند؟

در همین ایام غدیر خم که بزرگ‌ترین و رسمی‌ترین عید شیعه و ایرانیان است، صدا و سیما چه کرده است؟ آیا برنامه‌ریزی برای تولید کارتن، ویژه برنامه و ده‌ها نوع کار هنری و تصویری دیگر از قبل در دستور کار بوده است؟

نشاندن چند آدم مختلف دور میزهای پذیرایی و پخش موزیک‌های نامناسب و سطح پایین و دعوت از گروه‌های ضعیف هنری و فقط مصاحبه کردن با مهمانان بی‌ربط در حد سلام و علیک و احوال پرسی و نگاه‌های خشک و بی‌روح مهمانان، گلوی خشکیده مجریان بی‌هیجان که لحظه شمار پایان‌ برنامه‌های بی‌محتوا هستند و اجازه به عرض‌اندام اشخاصی که در هیچ زمینه‌ای تخصص ندارند برای این که درباره شخصیت بزرگی چون امیرالمؤمنان (ع) سخن بسازند و ببافند آیا زیبنده سیمای اسلامی است؟ این جاست که مهمان نورچشمی بی‌سواد، دست به دامان روایت های جعلی و غلوآمیز می‌شود و با حرارت از عشق و مستی می‌گوید یا آن کوزه‌گر، چنان حرف می‌زند که انگار کوزه‌اش را از بهشت و در فضایی روحانی و عرفانی نازل کرده‌اند و یک سری نوازنده و خواننده بی‌تجربه که ساعت‌ها نشسته‌اند تا چند لحظه بخوانند و بنوازند.

این است بزرگداشت غدیر در سیما و صدای جمهوری اسلامی ایران!

تلاش‌های بسیار مفید مسؤولان دلسوز این سامانه را نباید نادیده گرفت اما به نظر می‌رسد اقداماتی انقلابی، با روحیه‌ای جوان‌تر و مبتنی بر عقل و درایت اسلامی می‌تواند برنامه‌های بهتری را از هزار توی سازمان صدا و سیما به آنتن برساند.

شاید سفر مهندس عزت الله ضرغامی چنین ثمره‌ای را در پی داشته باشد تا گروهی از جوانان خلاق و اهل مطالعه که با مراکز پژوهشی و علمی حوزه هم ارتباط خوبی داشته باشند بتوانند برای یک برنامه‌ریزی دقیق، سال آینده را در صدا و سیما پررونق‌تر و پرثمرتر سازند.